Ginekomastiyaya səbəb gizli gedən hər hansı bir xəstəlik ola bilərmi?

Ginekomastiyaya Səbəb Gizli Gedən Hər Hansı Bir Xəstəlik Ola bilərmi?

Ginekomastiya, kişilərdə döş vəzlərinin böyüməsi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Bəzi hallarda bu, fizioloji bir proses olsa da, bəzi hallarda isə ciddi xəstəliklərin erkən əlaməti ola bilər. Xüsusilə, uzunmüddətli, asimmetrik və ya sürətlə irəliləyən ginekomastiya, orqanizmdə gizli gedən patoloji proseslərə işarə edə bilər.

Ginekomastiyaya Səbəb Ola Biləcək Gizli Xəstəliklər

1. Hormonal Pozğunluqlar və Endokrin Xəstəliklər
   Hormonal balansın pozulması ginekomastiyanın əsas səbəblərindən biridir. Aşağıdakı endokrin xəstəliklər bu vəziyyətə səbəb ola bilər:

   • Hipogonadizm: Testosteron istehsalının azalması nəticəsində estrogenin nisbətən yüksək olması ginekomastiya yarada bilər.
   • Hiperestrogenemiya: Bədəndə estrogen səviyyəsinin normadan artıq olması döş toxumasının böyüməsinə səbəb ola bilər.
   • Hipertiroidizm: Tiroid hormonlarının yüksək olması estrogen metabolizmasını dəyişdirərək ginekomastiyaya səbəb ola bilər.

2. Qaraciyər Xəstəlikləri
   Qaraciyər, hormonların metabolizmasında mühüm rol oynayır. Qaraciyər çatışmazlığı və ya siroz kimi xəstəliklər estrogenin parçalanmasını çətinləşdirir, nəticədə bədəndə estrogen səviyyəsi artır və ginekomastiya inkişaf edir.

3. Böyrək Xəstəlikləri
   Böyrək çatışmazlığı olan xəstələrdə hormonal balans pozula bilər. Xüsusilə, xroniki böyrək xəstəlikləri testosteron səviyyəsini azaldaraq ginekomastiyaya yol aça bilər.

4. Xərçəng Xəstəlikləri
   Bəzi şişlər bədəndə hormonal balanssızlığa səbəb olaraq ginekomastiyaya yol aça bilər. Bunlara daxildir:

   • Testis şişləri: Testosteron və ya estrogen ifraz edən şişlər ginekomastiyanın əsas səbəblərindən biri ola bilər.
   • Hipofiz və adrenal vəz şişləri: Bu vəzlərdə yaranan şişlər hormon istehsalını artıraraq ginekomastiyaya səbəb ola bilər.
   • Kişilərdə süd vəzi xərçəngi: Ginekomastiya bəzi hallarda döş xərçənginin erkən əlaməti ola bilər. Xüsusilə, tək tərəfli və sərt toxumalı böyümə müşahidə olunursa, onkoloji müayinə aparılmalıdır.

5. Metabolik Sindrom və Piylənmə
   Piylənmə nəticəsində yağ toxuması artdıqca, bu toxumalar estrogen istehsalına səbəb ola bilər. Xüsusilə, qarın ətrafında piylənmə olan kişilərdə ginekomastiya riski artır.

6. Dərmanların Yan Təsiri
   Bəzi dərmanlar bədəndə hormonal balansı dəyişdirərək ginekomastiyaya səbəb ola bilər. Xüsusilə, aşağıdakı dərmanlar bu vəziyyətə səbəb ola bilər:

   • Anabolik steroidlər və hormon tərkibli dərmanlar
   • Antidepressantlar və antipsikotik dərmanlar
   • Ürək və hipertoniya dərmanları

Gizli Xəstəliklərin Aşkarlanması Üçün Müayinə

Ginekomastiyanın altında yatan səbəbi müəyyən etmək üçün aşağıdakı müayinələr aparıla bilər:

• Qan analizləri: Testosteron, estrogen, prolaktin və tiroid hormonlarının yoxlanılması
• USM və MRT: Testis və böyrəküstü vəz şişlərinin olub-olmadığını müəyyən etmək üçün
• Mammoqrafiya və biopsiya: Kişilərdə süd vəzi xərçənginin istisna edilməsi üçün

Nəticə

Ginekomastiya bəzi hallarda fizioloji olsa da, bəzən orqanizmdə gizli gedən ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Xüsusilə, hormonal pozğunluqlar, qaraciyər və böyrək xəstəlikləri, xərçəng və metabolik sindrom kimi patologiyalar ginekomastiyaya səbəb ola bilər. Uzunmüddətli və ya sürətlə irəliləyən ginekomastiya hallarında mütləq həkimə müraciət edilməli və müvafiq tibbi müayinələr aparılmalıdır.