Ginekomastiya Xəstəlikdirmi?
Ginekomastiya, kişilərdə döş vəzlərinin anormal böyüməsi ilə xarakterizə olunan tibbi vəziyyətdir. Bu hal, əsasən hormonal balansın pozulması ilə əlaqəlidir və estrogenin testosterona nisbətən üstünlük təşkil etməsi nəticəsində yaranır. Ginekomastiya özlüyündə ayrıca bir xəstəlik hesab edilmir, lakin müxtəlif patoloji və ya fizioloji proseslərin əlaməti ola bilər.
Fizioloji və Patoloji Ginekomastiya
Ginekomastiya bəzi hallarda təbii fizioloji prosesin bir hissəsi olaraq meydana gələ bilər:
- Neonatal Ginekomastiya: Yeni doğulmuş körpələrdə anadan keçən estrogen hormonlarının təsiri ilə müvəqqəti olaraq döş vəzlərində böyümə müşahidə oluna bilər. Bu vəziyyət adətən bir neçə həftə ərzində öz-özünə aradan qalxır.
- Ergenlik Dövrü Ginekomastiyası: Yetkinlik dövründə hormonal dəyişikliklər nəticəsində estrogen və testosteron balansının müvəqqəti pozulması döş vəzlərinin böyüməsinə səbəb ola bilər. Bu vəziyyət adətən 6 ay – 2 il ərzində keçici olur.
- Yaşlılıq Dövründə Ginekomastiya: Yaş artdıqca testosteronun azalması və bədən yağının artması estrogen səviyyəsinin nisbətən yüksəlməsinə səbəb ola bilər.
Patoloji ginekomastiya isə bəzi xəstəliklərin və ya tibbi vəziyyətlərin nəticəsi kimi meydana çıxa bilər:
- Hormonal Pozğunluqlar: Hipogonadizm, testis və adrenal şişlər, tiroid funksiyasının pozulması.
- Xroniki Xəstəliklər: Qaraciyər sirrozu, böyrək çatışmazlığı və bəzi xərçəng növləri.
- Dərmanların Təsiri: Anabolik steroidlər, antidepressantlar, antihipertenzivlər, bəzi xərçəng əleyhinə dərmanlar və spirtli içkilər ginekomastiyaya səbəb ola bilər.
Ginekomastiyanın Tibbi Baxımdan Qiymətləndirilməsi
Ginekomastiya diaqnozu üçün fiziki müayinə, laborator analizlər və görüntüləmə metodlarından istifadə olunur. Həkimlər əsasən hormonal balansı, dərman istifadəsini və digər mümkün səbəbləri qiymətləndirərək bu vəziyyətin müalicəyə ehtiyacının olub-olmadığını müəyyən edirlər.
Ginekomastiya Xəstəlik Sayılırmı?
Ginekomastiya müstəqil bir xəstəlik deyil, əksinə müxtəlif fizioloji və ya patoloji proseslərin nəticəsi olaraq ortaya çıxan klinik vəziyyətdir. Əgər ginekomastiya müvəqqəti və səbəbi məlumdursa, xüsusi müalicəyə ehtiyac olmaya bilər. Lakin uzunmüddətli və səbəbi bilinməyən hallarda, altında yatan əsas tibbi problem araşdırılmalı və müvafiq müalicə tətbiq olunmalıdır.
Nəticə
Ginekomastiya bir xəstəlik deyil, lakin hormonal balanssızlıq və ya digər tibbi problemlərin əlaməti ola bilər. Əgər ginekomastiya uzun müddət davam edirsə və ya narahatlıq yaradırsa, tibbi müayinə və müalicə üçün həkimə müraciət etmək vacibdir.